Bij een Israëlische luchtaanval op de Palestijnse stad Jenin, op de Westelijke Jordaanoever, is vrijdag een gezochte terrorist om het leven gebracht. Dat heeft het Israëlische leger meegedeeld.

Volgens Israël zijn een gevechtsvliegtuig en een helikopter ingezet om een commandocentrum van een lokaal terreurnetwerk aan te vallen. Er is een man gedood die verantwoordelijk was voor een reeks terroristische aanslagen, waaronder ook de moord op een Israëliër in mei 2023, zo klinkt het nog.

Palestijnse bronnen bevestigen enkel dat een Israëlische aanval op een gebouw in Jenin aan één persoon het leven heeft gekost.

Na het uitbreken van de oorlog tussen de extremistische Palestijnse beweging Hamas en Israël in de Gazastrook op 7 oktober 2023, is ook het geweld op de Westelijke Jordaanoever weer toegenomen.

 

Amerikaans medisch personeel heeft het ziekenhuis in Gaza waar ze tot nu toe niet weg konden, laat het Witte Huis weten. Eerder deze week bleek dat de artsen Gaza niet meer konden verlaten, nadat Israël de grensovergang in Rafah sloot. Tien van hen zijn lid van de Palestinian American Medical Association, een Amerikaanse ngo die twee weken zorg had verleend in het Europese Ziekenhuis in Khan Younis. Zeventien van de twintig zorgverleners hebben Gaza nu verlaten, zei John Kirby, een woordvoerder van het Witte Huis. De drie andere zorgverleners zouden er zelf voor gekozen hebben te blijven. Zij zullen geen beroep meer kunnen doen op de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem die hun collega's bijstond.

Bij Israëlische aanvallen op Zuid- en Oost-Libanon zijn vrijdag ten minste vijf mensen omgekomen, onder wie Libanese en Palestijnse strijders en Syrische burgers. Dat meldt persbureau Reuters op basis van veiligheidsbronnen.

Israël en de Libanese gewapende groepering Hezbollah voeren al zeven maanden over en weer aanvallen uit aan de zuidgrens van Libanon. Ook andere Libanese facties en Palestijnse groeperingen hebben vanuit Libanon raketten op Israël afgevuurd. Vrijdag kwamen bij een reeks Israëlische aanvallen op een kustplaats verder naar het noorden dan het gebruikelijke conflictgebied zowel een Hezbollah-lid als twee Syrische burgers om het leven, aldus de veiligheidsbronnen.

Bij een afzonderlijke Israëlische aanval op Majdal Anjar, aan de oostgrens van Libanon met Syrië, werd Sharhabil al Sayed gedood, een Hamas-lid dat de leiding had over de operaties van de factie in de oostelijke Bekavallei van Libanon. Bij die aanval werd ook een ander Palestijns Hamas-lid gedood, aldus de bronnen. 

Jake Sullivan, de Nationaal Veiligheidsadviseur van de Amerikaanse president Joe Biden, zal dit weekend naar Saoedi-Arabië en Israël reizen. Hij zal zaterdag de Saoedische kroonprins en feitelijke machthebber Mohammed bin Salman ontmoeten, zegt de communicatiedirecteur van de Nationale Veiligheidsraad, John Kirby, vrijdag in Washington. Het zal onder meer gaan over "de lopende inspanningen voor een duurzame vrede en veiligheid in de regio".

Zondag reist Sullivan door naar Israël om de Israëlische premier Benjamin Netanyahu te ontmoeten. In hun gesprek zal het gaan over de oorlog in de Gazastrook, de humanitaire situatie ter plaatse en de onderhandelingen over een akkoord voor de vrijlating van alle gijzelaars, zegt Kirby. 

Rector Rik Van de Walle wil bekijken of de mensenrechtencommissie van de UGent op permanente basis screenings kan uitvoeren van de samenwerking met buitenlandse universiteiten. Dat zegt hij na een overleg met pro-Palestijnse bezetters van de universiteit. "Nu is er in principe enkel een screening bij de aanvang van een project."

Donderdag besliste de Gentse universiteit dat de samenwerking met drie Israëlische instellingen wordt stopgezet. Eerder waren die partnerschappen wel mogelijk, maar de mensenrechtencommissie van de universiteit publiceerde een nieuw advies op vraag van de rector. 

De universiteit hanteert sinds 2018 een mensenrechtenbeleid, dat wordt opgevolgd door de mensenrechtencommissie van de universiteit (officieel heet dat orgaan de Commissie Mensenrechtenbeleid en Dual Use Onderzoek). Die commissie adviseert de rector, bijvoorbeeld wanneer een partner betrokken is bij mensenrechtenschendingen.

In het geval van Israël zijn ook samenwerkingen met Israëlische defensiebedrijven of Israëlische veiligheidsdiensten uit den boze. Samenwerken met universiteiten of bedrijven die winst maken met activiteiten in de door Israël bezette gebieden mag evenmin. Een partnerschap met onderzoeksgroepen die samenwerken met het Israëlische leger kan ook niet.

Maar toch kregen samenwerkingen met Holon Institute of Technology, MIGAL Galilee Research Institute en Volcani Centre (Agricultural Research Organisation of Israel) eerder groen licht. Ook toen bleek dat die een bedenkelijke rol spelen in de vergeldingsoperatie die het Israëlisch leger lanceerde na de terreuraanslag van Hamas op 7 oktober vorig jaar.

"Ik vind dat de raad van bestuur en de mensenrechtencommissie moeten nadenken over de vraag of er permanent gescreend kan worden", zegt Van de Walle. "En indien ja, wat betekent dat dan? En wie moet er dan permanent screenen? Nu is er enkel een screening bij aanvang van een project. Bij positief advies kan een project starten. Maar in de loop van een project wordt er in principe niet meer gescreend."

Op X reageert de Israëlische premier Benjamin Netanyahu op het nieuws over de drie gedode gijzelaars die in Gaza werden teruggevonden. "Ons hart breekt bij zo'n groot verlies." Hij voegt nog toe dat "we al onze gijzelaars zullen terugbrengen, levend en dood". "Ik feliciteer onze dappere strijdkrachten die in een vastberaden actie Israëls zonen en dochters naar huis hebben gebracht."

Tientallen Israëlische burgers hebben donderdag een vrachtwagen in brand gestoken, omdat ze dachten dat die hulpgoederen naar de Gazastrook zou brengen. Zowel de bestuurder als Israëlische soldaten raakte daarbij gewond. Dat meldt het Israëlische leger vrijdag.

De aanval gebeurde bij Kokhav Hashahar, een Israëlische kolonie in wat Israëli's de Binyamin-regio noemen. Ze bevindt zich op de Westelijke Jordaanoever, het Palestijnse gebied dat Israël al sinds 1967 bezet. 

Het leger deelt mee dat Israëlische militairen moesten ingrijpen om de aangevallen Israëlische chauffeur te ontzetten. Hij moest ook medische verzorging krijgen. 

"Tientallen Israëlische burgers gebruikten vervolgens geweld", klinkt het. Daarbij raakten drie Israëlische soldaten lichtgewond. Het leger zegt dat het "iedere vorm van geweld veroordeelt tegen zijn soldaten en veiligheidsdiensten". "De daders zullen vervolgd worden."

De feiten gebeurden op een veertigtal kilometer van de grens met Jordanië. Ook maandag blokkeerden tientallen personen al vrachtwagens met hulp en plunderden ze die. De media identificeerden de daders als leden van een radicaal collectief dat gekant is tegen hulp voor Gaza. Toen werden de vrachtwagens aangevallen in Israël, even voorbij een grenspost met de Westelijke Jordaanoever, bij het Israëlische dorp Shekef.

Een Marokkaanse man van 45 die de Palestijnen die in Gaza het leven lieten wilde wreken, is door een rechtbank in Groot-Brittannië veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Hij vermoordde een gepensioneerde man in de straten van Hartlepool op 15 oktober 2023, kort nadat hij zijn huisgenoot had proberen te vermoorden.

De man gaf toe dat hij wraak wilde nemen voor de Palestijnen die in Gaza waren gedood. Naast een levenslange gevangenisstraf werd beslist dat hij minstens 44 jaar daarvan zal moeten uitzitten alvorens in aanmerking te komen voor vervroegde vrijlating. De rechter meent dat de moord een daad van terrorisme was.

De uit Marokko afkomstige Ahmed Alid viel zijn slachtoffer, de 70-jarige Terence Carney, aan in de rug. Dat deed hij op 15 oktober. Een week eerder had Israël Hamas de oorlog verklaard vanwege de aanslagen in Israël die ruim 1.170 mensen het leven kostten. Alid heeft zelf verklaard dat de Israëlische aanvallen in Gaza de reden waren en dat hij meer mensen had willen doden.

Naast Carney had Alid ook zijn 32-jarige slapende huisgenoot aangevallen met twee messen. De reden was dat die zich van de islam had bekeerd tot het christendom. De huisgenoot wist met hulp van een derde huisgenoot te ontkomen. In totaal woonden vijf mensen in het huis, allen asielzoekers. Tijdens zijn verhoren heeft Alid ook twee vrouwelijke rechercheurs aangevallen, van wie er een lichtgewond raakte aan haar schouders en pols.

"U hoopte om de Britten met een angst op te zadelen en enkele vrijheden die zij genieten onderuit te halen", zei de rechter. Ze benadrukte dat de man nooit meer vrij zou komen.

Meer dan 35.000 Palestijnen, voornamelijk burgers, stierven in de Gazastrook sinds de start van de oorlog. De cijfers zijn afkomstig van het Ministerie van Gezondheid, dat door Hamas wordt bemand.

Een groep van Franse intellectuelen en figuren uit de cultuurwereld roept president Emmanuel Macron, en de rest van de internationale gemeenschap, op om Palestina "zonder verder uitstel" als staat te erkennen. Dat schrijven ze vrijdag in een open brief in Le Monde.

Onder meer Spanje en Ierland treffen voorbereidingen om Palestina als staat te erkennen. De Spaanse premier Pedro Sanchez zei vrijdag in een tv-interview dat hij woensdag zal aankondigen wanneer Spanje dat zal doen. Eerder werd 21 mei naar voren geschoven, maar die datum zal dus niet gehaald worden. 

"We zijn aan het overleggen met andere landen", zei Sanchez, zonder te zeggen om welke landen het gaat. In maart publiceerde hij met de Ierse, Sloveense en Maltese regeringsleiders een gezamelijk persbericht waarin de vier landen hun bereidheid tonen om tot een erkenning over te gaan.

De Ierse minister van Buitenlandse Zaken Micheal Martin zei dinsdag dat de Ierse erkenning "voor het einde van de maand" zal gebeuren. 

"Het Israëlisch-Palestijns conflict duurt nu al meer dan een eeuw, en heeft sinds 7 oktober en de nasleep ervan een onaanvaardbaar en ongekend hoogtepunt bereikt", schrijft het collectief in Le Monde. Onder meer de Israëlische zangeres Noa maakt deel uit van de ruim 500 ondertekenaars, net als de Franse historicus Benjamin Stora en de Libanees-Canadese dramaturg Wajdi Mouawad. 

"Eerst de staat Palestina erkennen en Israël veiligheidsgaranteis geven, dan onderhandelen", stellen de ondertekenaars. "Frankrijk, waarvan het unieke karakter op het wereldtoneel wordt erkend, moet het voorbeeld tonen aan wie nog niet durft."

De lijn van Parijs is dat Palestina erkennen als staat geen taboe is, maar herhaalt dat een eenzijdige beslissing daarover "op het goede moment" genomen moet worden, en "nuttig moet zijn in de globale strategie voor de politieke oplossing". Met Berlijn is nog een andere machtige EU-lidstaat niet gewonnen voor een overhaaste erkenning.

Van de 193 VN-lidstaten zijn er 137 die Palestina als staat erkennen.

Rector Rik Van de Walle zal rond 16 uur naar het UFO-gebouw trekken, dat sinds vorige week maandag bezet wordt door een driehonderdtal studenten en UGent-medewerkers. Hij zal er in dialoog gaan met de actievoerders. Afgelopen nacht werd nog duidelijk dat de Gentse universiteit bekijkt of ze drie samenwerkingen met Israëlische instellingen kan beëindigen.

Een algehele boycot van Israël, dat na een terreuraanval op 7 oktober vorig jaar een bloedige oorlog uitvoert in Gaza, komt er niet. Dat is nochtans de eis die de bezetters van Ghent Students For Palestine en End Fossil Gent hadden gesteld.

Eerder deze week waren de bezetters al uitgenodigd om in delegatie een onderhoud met de rector bij te wonen. Maar dat ging niet door omdat de studenten geen interesse hadden in een besloten vergadering. Nu komt er dus toch een dialoog in de publieke ruimte.

De ontmoeting met de bezetters en de rector is toegankelijk voor de pers en gaat door in het UFO-gebouw of op een pleintje ernaast. 

Ons land maakt 4 miljoen euro extra vrij voor Palestijnse steun. Dat heeft minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) vrijdag aangekondigd tijdens een werkbezoek aan de Palestijnse gebieden. 3 miljoen euro daarvan is voorzien voor UNRWA, het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen, 1 miljoen gaat naar ILO, de Internationale Arbeidsorganisatie.

Ons land herbevestigde recentelijk nog zijn meerjarige steun aan UNRWA. Het gaat om een bijdrage van 27,5 miljoen euro over een periode van drie jaar (2024, 2025 en 2026) aan de zogenoemde kernfinanciering. Daar komt nu dus 3 miljoen euro directe steun bij. "Ik ben daar heel blij mee", aldus minister Gennez. "Wij zijn UNRWA altijd blijven steunen, ook in moeilijke momenten. Ik heb hier deze week duidelijk gezien hoe belangrijk hun werk is en hoe groot de noden op het terrein zijn. UNRWA zorgt voor stabiliteit in de regio en zet in op ziekenhuizen, scholen en sociale bescherming."

Naast de steun voor UNRWA investeert België ook 1 miljoen euro in de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), een VN-agentschap dat een programma heeft met de focus op de wederopbouw van Gaza en tewerkstelling in de regio.

Vanop Cyprus is vrijdag een eerste schip met Europese noodhulp voor de Palestijnse bevolking vertrokken naar de tijdelijke drijvende haven die het Amerikaanse leger heeft gebouwd voor de kust van Gaza. Dat meldt de Europese Commissie. Het schip vervoert meer dan 88.000 voedselblikken die Roemenië heeft aangeleverd via het Europese civiele beschermingsmechanisme. De Commissie betaalt de transportkosten van de levering, die in de loop van vrijdagmiddag aan de drijvende haven wordt verwacht. 

De Europese Unie heeft ook een logistieke hub opgezet op Cyprus om bijkomende humanitaire hulp via de maritieme corridor naar Gaza te brengen. Deze maritieme piste komt bovenop de ruim 2.000 ton hulpgoederen die de EU heeft geleverd via de luchtbruggen. Eurocommissaris voor Crisisbeheer Janez Lenarcic beklemtoont echter dat deze routes aanvullend moeten zijn, en "geen betekenisvolle vervanging" vormen voor de levering van hulp over land via grensovergangen zoals Kerem Shalom en Rafah.

In het Internationaal Gerechtshof in Den Haag is de zitting vrijdag minder dan een minuut onderbroken, nadat op de livestream een vrouw te horen was die twee keer "leugenaars" riep. Op het moment van de onderbreking hoorden de rechters de Israëlische slotargumenten. De livestream ging heel kort op zwart. De vrouw werd uit de zaal verwijderd, en niet veel later werd de zitting afgesloten.

De oorlog in Gaza is "tragisch", maar "er is geen genocide aan de gang". Dat heeft de Israëlische vertegenwoordiger voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag gezegd. Zuid-Afrika eiste donderdag voor het ICJ dat Israël zijn offensief in Rafah beëindigt. De advocaat van Israël, Gilad Noam, hekelde het door Zuid-Afrika geschetste beeld. Dat land verklaarde dat de genocide van Israël in de Gazastrook een "nieuw en gruwelijk stadium" heeft bereikt. Volgens Israël is de militaire operatie in Rafah bedoeld om Hamas uit te schakelen.

Israël ontkent al langer dat het genocide pleegt in de Gazastrook. Zuid-Afrika is het daarmee oneens en heeft het land daarom voor het hoogste VN-hof gedaagd. Het is de vierde keer dat Zuid-Afrika in een spoedprocedure maatregelen tegen Israël eist, als onderdeel van de genocidezaak die het land in december bij het Hof indiende. In twee spoeduitspraken hadden de VN-rechters Israël al verplicht om al het mogelijke te doen om genocide te voorkomen en humanitaire hulp toe te laten. Volgens Zuid-Afrika heeft Israël die uitspraken genegeerd.

De Israëlische operatie in Rafah is omstreden. Het inwoneraantal van die zuidelijke stad steeg door Israëlische luchtaanvallen op Gaza naar 1,4 miljoen. VN-hulporganisatie UNRWA zegt dat meer dan 630.000 mensen Rafah hebben verlaten sinds Israël er op 6 mei een militaire operatie is begonnen. Volgens de UNRWA en andere organisaties heeft Gaza geen veilige plekken meer.

Vanuit Libanon zijn opnieuw drones afgevuurd naar het noorden van Israël. Dat zeggen Israëlische militaire bronnen. Meerdere luchtvaarttuigen drongen vrijdagochtend het Israëlische luchtruim binnen, minstens één object werd onderschept boven open zee. Er is geen sprake van schade of gewonden.

De Libanese islamitische beweging Hezbollah eiste de aanval, die gericht was tegen het hoofdkwartier van een artilleriebataljon in de buurt van de kibboets Ga'aton, op. Donderdag raakte bij een soortgelijke drone-aanval op de noordelijke grensstad Metula een Israëlische soldaat zwaargewond. Hij verkeerde vrijdag nog altijd in kritieke toestand.

Minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) heeft in Oost-Jeruzalem een bezoek gebracht aan het medisch centrum van UNRWA, het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen. Daar zien ze sinds 7 oktober 2023 een toename van het aantal patiënten met mentale problemen. "Veel mensen hebben familie in Gaza en hebben doden te betreuren, de noden zijn hier ontzettend groot", aldus Gennez. Ze hekelt dat het ziekenhuis in Oost-Jeruzalem overspoeld wordt, maar dat veel patiënten er zelfs niet eens geraken omdat Israëliërs wegen en controleposten afzetten voor Palestijnen. "Het personeel ziet de moedeloosheid bij de mensen."

Niet alleen op de Westelijke Jordaanoever wordt de humanitaire situatie steeds erger, in de Gazastrook is er zelfs sprake van een "absoluut menselijk drama", klinkt het. "Twee miljoen mensen lijden honger. Sinds vorige week komt er geen voedsel, medicijnen en drinken binnen in de Gazastrook. Ze zouden er ook zonder brandstof vallen, wat een implosie van het gezondheidssysteem zou betekenen", aldus Gennez. Zij herinnert er verder aan dat Israël onder het internationaal humanitair recht, en door het Internationaal Gerechtshof, verplicht is om voldoende humanitaire hulp te leveren aan de mensen in Gaza.

Nog volgens de minister hebben Palestijnen het recht om te leven in vrede en veiligheid en is het noodzakelijk dat de bezetting eindigt en er een tweestatenoplossing komt. De internationale gemeenschap moet daarbij de rol van bemiddelaar spelen om tot een vreedzame, duurzame politieke oplossing te komen, klinkt het. "België is een klein land, maar wel een voorvrechter van het internationaal recht. Dat recht is het enige dat ons bindt in de wereld en zorgt voor democratie, gelijke rechten en voor de bescherming van gelijke rechten en vrijheden."